Η επίδραση της προπόνησης με βάρη, στην αύξηση του ύψους των παιδιών – Αρχικη
Του Γουδεντζίκη Παναγιώτη
Ένα ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι προπονητές της άρσης βαρών, αλλά και όλοι όσοι περιλαμβάνουν στις προπονήσεις τους και βάρη (ανεξάρτητα από το άθλημα στο οποίο επιδίδονται), είναι αυτό της επίδρασης που μπορεί να έχει η προπόνηση με βάρη στην ανάπτυξη του ύψους των παιδιών και των εφήβων. Αρχικά θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πρόκειται για μια λαθεμένη εντύπωση που έχει δημιουργηθεί και η οποία προήλθε από το γεγονός ότι η παγκόσμια ομοσπονδία άρσης βαρών διεχώρησε τον συναγωνισμό των αθλητών σε κατηγορίες σωματικού βάρους, επιχειρώντας να διαμοιράσει τους διαγωνιζόμενους αρσιβαρίστες σε εύρη σωματικών βαρών, για να είναι δικαιότερος ο συναγωνισμός τους. Ακόμη σε αυτή την εντύπωση συνέβαλε η αγωνιστική παρουσία των κοντόσωμων αθλητών και από τον θαυμασμό που αυτοί προξένησαν στους φιλάθλους για τις ανυψωτικές τους ικανότητες. Εντύπωση που και σήμερα σε κάποιο βαθμό παραμένει, προκαλώντας προβλήματα ως προς την προσέλευση νέων αθλητών στο άθλημα της άρσεως βαρών και την πλατύτερη ανάπτυξη του. Έτσι το αγωνιστικό πρόγραμμα της άρσης βαρών περιλαμβάνει 8 κατηγορίες σωματικού βάρους, στις οποίες καταχωρίζονται οι αθλητές όταν πρόκειται να αγωνισθούν. Η κατηγοριοποίηση των αθλητών ξεκινά σήμερα για τους άνδρες, από την κατηγορία των 56 κιλών και φτάνει έως τα +105 κιλά, αφήνοντας ανοιχτό για υπέρβαση το όριο των +105 κιλών και για τις γυναίκες από τα 48 κιλά έως τα +75, με επίσης ανοιχτό προς τα πάνω το όριο. Από την κατηγοριοποίηση αυτή γίνεται φανερό ότι, η κατανομή των αθλητών της άρσεως βαρών θα γίνει με κύριους συντελεστές το βάρος και το ύψος τους. Κοντοί αθλητές, συνήθως παρουσιάζουν χαμηλό βάρος και κατατάσσονται στις κατηγορίες χαμηλού σωματικού βάρους, έναντι άλλων υψηλόσωμων οι οποίοι τείνουν να καταταχθούν στις μεσαίες και βαριές κατηγορίες σωματικού βάρους. Ανάλογη κατηγοριοποίηση έχουν πραγματοποιήσει και οι ομοσπονδίες των άλλων βαρέων αθλημάτων (πάλης, πυγμαχίας, τζούντο), όπου και παρατηρείται ανάλογο φαινόμενο, ως προς την κλιμάκωση του ύψους, σε σχέση με την κατηγορία κατάταξης σωματικού βάρους. Σύμφωνα με τους ειδικούς του αθλήματος, προτείνονται και τα κατάλληλα ύψη για κάθε κατηγορία σωματικού βάρους, με την χρήση των οποίων ευνοείται η αγωνιστική απόδοση των αθλητών. Τα προτεινόμενα ως ιδανικά ύψη για τους αθλητές της άρσης βαρών, ξεκινούσαν παλιότερα για τους αθλητές της παλιάς κατηγορίας των 54 κιλών από τα 155 cm περίπου και για τους αθλητές της κατηγορίας +108 κιλών (βαρέων βαρών), είναι περισσότερο από τα 185 cm. Σήμερα αυτά έχουν μετατοπισθεί περί τους 6 πόντους προς τα πάνω, διότι σε παρατηρήσεις που έγιναν, βρέθηκε ότι οι ψηλοί αθλητές είχαν πλεονέκτημα επειδή ανέπτυσσαν μεγαλύτερη ταχύτητα. Το θέμα είχε απασχολήσει και παλιότερα τους επιστήμονες, για αυτό και διεξήχθησαν έρευνες οι οποίες κατέληξαν στα εξής συμπεράσματα: 1. Η προπόνηση με ένα μικτό πρόγραμμα προπόνησης (βάρη και άλλα αθλήματα), μπορεί να αρχίσει από την ηλικία των 10 ετών, με τρεις προπονήσεις την εβδομάδα και σηκώνοντας συνολικά δύο τόνους σε κάθε προπόνηση. Οι εντάσεις που προτείνονται είναι χαμηλές και μεσαίες. (Ανακοίνωση του επιστημονικού τμήματος της Ομοσπονδίας Άρσης Βαρών της Ανατολικής Γερμανίας) και ο αριθμός των δύο τόνων προκύπτει από το άθροισμα πολλών επαναλήψεων με μικρά βάρη. 2. Σε έρευνα που έγινε σε μαθητές δημοτικού σχολείου (ηλικίας 9-12 ετών), όπου με προπόνηση τρεις φορές την εβδομάδα, με εντάσεις χαμηλές και μεσαίες και με όγκο προπόνησης μισό έως ένα τόνο την ημέρα, εκτελεσμένες με ασκήσεις της άρσης βαρών, δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά στην εξέλιξη του ύψους, σε σχέση με τα ύψη των συμμαθητών τους. (Μετρήσεις σε μαθητές του 16ου και 19ου δημοτικού σχολείου Σερρών, από Γουδεντζίκη Π., 1994). 3. Μετά από διετείς έρευνες της αθλητικής σχολής του Λένινγκραντ, σε εφήβους ηλικίας 14-16 ετών, οι οποίες περιελάμβαναν κλινικές, ηλεκτρονομετρικές και ακτινολογικές εξετάσεις, σε συνδυασμό και με αντίστοιχη παρατήρηση σε κολυμβητές της ίδιας ηλικίας, ανακοινώθηκε ότι : η προπόνηση με βάρη δεν επιδρά αρνητικά στην υγεία, αλλά απεναντίας έχει σημαντική υγιεινή επίδραση, βελτιώνει το καρδιοκυκλοφορικό σύστημα, η ανάπτυξη του σκελετού είχε την ίδια πορεία με τους κολυμβητές της ίδιας ηλικίας, τα σώματα των σπονδύλων της σπονδυλικής στήλης έγιναν στερεότερα και βελτιώθηκαν ορισμένες περιπτώσεις παθήσεων πλατυποδίας (διόρθωση της ποδικής καμάρας). 4. Η Ρωσίδα επιστήμων Srogowa σε συγκριτική έρευνα που πραγματοποίησε το 1969 πάνω στο ύψος των νέων που ασχολούνται με την άρση βαρών και δρομέων ημιαντοχής), αντιστοίχως σε διάφορες ηλικίες (15-19 ετών), διαπίστωσε ότι η άρση βαρών όχι μόνον δεν εμποδίζει την σε ύψος ανάπτυξη των νέων αλλά απεναντίας τους βοηθά στην φυσιολογική ανάπτυξη τους, όπως όλα τα σπορ. Στην συγκεκριμένη έρευνα, οι αρσιβαρίστες αύξησαν περισσότερο το ύψος τους σε σχέση με τους δρομείς ημιαντοχής. Επιπλέον η άρση βαρών έδρασε (φυσιο) – θεραπευτικά σε περιπτώσεις που υπήρχαν μικρές ορθοσωματικές ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης. 5. Σε έρευνα των Βουλγάρων Γιάνεφ – Μπόεφ – Ζαχάριεφ, που διεξήχθη το 1975, βρέθηκε ότι οι αρσιβαρίστες που αγωνίζονταν ως την κατηγορία των 75 κιλών είχαν ύψος πιο χαμηλό από το μέσο ύψος για τον μέσο άνθρωπο, στις ηλικίες 20-30 χρονών. Οι αρσιβαρίστες που αγωνίζονταν στις κατηγορίες των 82,5 και 90 κιλών είχαν το ίδιο ύψος με τον μέσο όρο του ύψους των υπολοίπων ανθρώπων και οι αρσιβαρίστες που αγωνίζονταν στις επόμενες κατηγορίες, είχαν ύψος υψηλότερο από τον μέσο όρο των υπολοίπων ανθρώπων. 6. Δημοσίευση σε Αμερικάνικο περιοδικό, αναφέρει ότι σε έρευνες που διεξήγαγε ο Dr. Κλαρκ Ριάνς σε αγόρια ηλικίας 8 χρονών, δεν είχε κανένα αρνητικό επηρεασμό στις επιφύσεις των οστών, η προπόνηση με βάρη. Από την παρουσίαση των παραπάνω ερευνών, γίνεται πια φανερό ότι η άρση βαρών δεν έχει καμία αρνητική επίδραση στους αθλητές της. Σαν ένα κατεξοχήν άθλημα δύναμης, το οποίο αναπτύσσει εύκολα και γρήγορα το μυϊκό σύστημα του παιδιού και του εφήβου, συνιστάται να ακολουθείται από τους νέους, οι οποίοι θέλουν να χτίσουν ένα γερό κορμί και να αποφύγουν ή να βελτιώσουν σκελετικές αδυναμίες τους. Η γυμναστική με βάρη χαρίζει στον νέο ένα καλογυμνασμένο και όμορφο υγιές σώμα, βελτιώνει την αυτοπεποίθηση στον εαυτό του και σιγουρεύει την θέση του ανάμεσα στους νέους.
Η προπόνηση στα γυμναστήρια της Ελληνικής Ομοσπονδίας Άρσης βαρών, γίνεται από ειδικευμένους και καλά καταρτισμένους προπονητές. Η δε προπόνηση καθοδηγείται από τους προπονητές της, σύμφωνα με τις ατομικές δυνατότητες του κάθε αθλητή (εξατομικευμένη προπόνηση).